Zorginstellingen
De kracht van belevingsgerichte zorg voor ouderen met dementie
Wie met dementie te maken krijgt, weet dat er veel verandert voor iedereen die betrokken is. Omdat het geheugen langzaamaan verdwijnt, ervaart de persoon met dementie alledaagse activiteiten op een andere manier. Soms uit zich dat in frustratie of onbegrip. Het is dan fijn als er rekening wordt gehouden met de beleving van de zorgbehoevende. Daarom wint de term belevingsgerichte zorg aan populariteit in de laatste jaren. In dit artikel leest u wat dit inhoudt en hoe u dit kunt gebruiken voor de zorg van uw cliënten.
Wat is belevingsgerichte zorg?
Met belevingsgerichte zorg staat de belevingswereld, dus hoe iemand iets ervaart, van de zorgvrager centraal. Waar voorheen de ziekte of de beperkingen het uitgangspunt was, is dat nu de unieke persoon in kwestie. De zorg wordt afgestemd op de individuele behoeften, gevoelens en gewoonten. Hiermee voelt men zich oprecht gesteund en blijft de zelfwaardering intact. Het doel hiervan is om de kwaliteit van het leven bij mensen met dementie te verhogen of gelijkwaardig te houden.
Er bestaan een aantal vormen van belevingsgerichte zorg. Validatie houdt in dat de verzorger door middel van woorden en non-verbale communicatie probeert te achterhalen wat de patiënt probeert te zeggen met het vertoonde gedrag. De belevingen worden hierbij niet tegengesproken maar bevestigd, ook al zijn deze niet volledig waarheidsgetrouw. Het belangrijkste doel van deze techniek is om de eigenwaarde van de patiënt te herstellen en angst te verminderen.
Met snoezelen worden alle zintuigen geprikkeld door te horen, zien, voelen en te proeven. Deze techniek wordt met name toegepast bij mensen met een ernstige vorm van dementie. Meestal is de patiënt al grotendeels teruggetrokken in zijn of haar belevingswereld en heeft de buitenwereld haar betekenis verloren. Een bekend voorbeeld hiervan is de voormalig balletdanseres die bij het horen van Tchaikovsky’s Zwanenmeer ineens al haar dansbewegingen wist te herinneren.
Tenslotte is er de reminiscentietherapie, waarbij herinneringen worden opgehaald door middel van activiteiten of het bezoeken van bekende omgevingen. Hiermee wordt op een directe manier het verleden naar boven gehaald waar positieve gebeurtenissen of ervaringen het uitgangspunt zijn. Met deze techniek krijgt de zorgvrager een terugblik op zijn of haar oude belevingswereld, wat hen vaak meer zelfvertrouwen geeft.
Voorbeelden van belevingsgerichte zorg
Voor ouderen met een milde vorm van dementie wordt vaak gekozen voor een toegankelijke manier van behandelen. Zo worden vaak hulpmiddelen ingezet als muziek, fotoalbums en voorwerpen van vroeger. Door actief bezig te zijn met een activiteit wordt men letterlijk het middelpunt. Een bezoek aan een bekende plek, zoals een park of favoriet museum, is ook een vorm van reminiscentietherapie.
Een handig hulpmiddel voor de validatietechniek is een herinneringendoos: een fijn hulpmiddel om bij de hand te houden. De belevingen die de zorgverlener ontcijferd heeft worden opgeschreven en in de doos bewaard. Zo ontstaat er een collectie aan fijne herinneringen die op elk moment erbij kan worden gepakt om onrust te verminderen.
Voor patiënten die onrustig zijn vanwege onbegrip en onzekerheid, kan een zogeheten bezigheidsdeken een uitkomst zijn. Het houdt de handen letterlijk bezig en alle onderdelen van het deken zijn triggers van fijne herinneringen. Hierdoor kan de rust bij de patiënt terugkomen.
Voor patiënten die nog goed ter been zijn, werkt een bezoek aan een oude favoriete plek doorgaans heel goed om een impuls aan geluk en vitaliteit te geven. Wat dacht u van een middag naar een tentoonstelling van een favoriet museum of een wandeling door het park? Door de deur uit te zijn komt de patiënt met meerdere prikkels in aanraking die hem of haar eraan herinnert hoe het leven voorheen aanvoelde.
Zelf aan de slag gaan
Wie met belevingsgerichte zorg aan de slag gaat, zal merken dat het vele voordelen heeft voor alle betrokkenen. Het geeft aandacht aan de beleving van zowel de cliënt als de zorgverlener, waarbij zij beide serieus genomen worden. Hierdoor ziet men het plezier ook bij beide partijen terugkomen. Wel kan het soms wat vaag aanvoelen wat precies bedoeld wordt met deze aanpak. Er is vaak enige tijd nodig om de methodiek onder de knie te krijgen en een vorm te vinden die voor de patiënt werkt.
Wilt u meer weten over belevingsgerichte zorg of zoekt u activiteitenbegeleiders die uw cliënten en diens mantelzorgers ondersteunen? Neem dan gerust contact met ons op. We zijn altijd in de buurt.
Bronnen:
https://mens-en-gezondheid.infonu.nl/diversen/158118-belevingsgerichte-zorg.html
https://nl.pinterest.com/pin/151926187419049067/
https://mantelzorgelijk.nl/herinneringendoos-dementie/
Meer informatie
Heeft u een vraag of wilt u graag een afspraak maken voor een kennismakingsgesprek? Neem dan gerust contact met mij op.
